امروزه، مدیریت ریسک به عنصری حیاتی در هر کسب و کار، چه کوچک و چه بزرگ، تبدیل شده است. استاندارد ایزو 31000 به عنوان یک راهنمای جامع، اصول و چارچوبی را برای مدیریت موثر ریسک ارائه میدهد.
استاندارد ISO 31000 به عنوان یک ابزار قدرتمند، به سازمانها در مدیریت ریسکهای مختلف و دستیابی به اهدافشان کمک میکند. با استفاده از این استاندارد، سازمانها میتوانند به طور موثرتری با چالشها روبرو شده و در مسیر موفقیت گام بردارند.
استاندارد ایزو 31000
استاندارد ایزو 31000 مجموعهای از استانداردهای بینالمللی است که توسط سازمان بینالمللی استانداردسازی (ISO) برای مدیریت ریسک در سازمانها تدوین شده است. این استانداردها رهنمودها و اصول کلی را برای شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک ارائه میکنند تا به سازمانها در دستیابی به اهدافشان کمک کنند.
هدف از استاندارد ایزو 31000
- افزایش توانایی سازمان در شناسایی و مدیریت ریسکها
- بهبود تصمیمگیری و انعطافپذیری در برابر چالشها
- افزایش شفافیت و پاسخگویی در سازمان
- ایجاد اعتماد و اطمینان در ذینفعان
مزایای استفاده از استاندارد ایزو 31000
- کاهش احتمال و اثرات منفی ریسکها
- افزایش احتمال و اثرات مثبت ریسکها
- بهبود کارایی و اثربخشی سازمان
- افزایش سودآوری و ارزش سازمان
- ارتقای فرهنگ مدیریت ریسک در سازمان
مفاهیم کلیدی در استاندارد ایزو 31000
- ریسک: احتمال وقوع یک رویداد و عواقب آن
- مدیریت ریسک: فرآیندی منظم برای شناسایی، ارزیابی و کنترل ریسک
- شناسایی ریسک: فرآیند یافتن و توصیف ریسکها
- ارزیابی ریسک: فرآیند تجزیه و تحلیل ریسکها برای تعیین احتمال و اثرات آنها
- کنترل ریسک: فرآیند به کارگیری اقداماتی برای کاهش احتمال یا اثرات ریسکها
کاربرد استاندارد ایزو 31000
این استاندارد میتواند توسط هر نوع سازمان، صرف نظر از اندازه، نوع فعالیت یا موقعیت مکانی آن، مورد استفاده قرار گیرد. مدیریت ریسک، عنصری حیاتی در هر سازمان، چه در بخش خصوصی و چه عمومی، است. سیستم مدیریت ریسک ایزو 31000 به عنوان یک راهنمای جامع، الزامات لازم برای مدیریت ریسک موثر را ارائه میکند و به سازمانها در دستیابی به اهداف زیر کمک میکند:
- افزایش کارایی عملیاتی و مدیریتی
- ارتقای اعتماد سهامداران
- کاهش ضرر و زیان
ایزو 31000 راهنمایی برای ساختار سیستماتیک مدیریت ریسک
این استاندارد بینالمللی که در سال 2009 منتشر شد، راهنماییهای لازم برای ایجاد یک سیستم مدیریت ریسک اثربخش را ارائه میدهد. با استفاده از ایزو 31000، سازمان میتواند:
- اصول مدیریت ریسک را در خود نهادینه کند.
- زیرساختهای لازم برای تجزیه و تحلیل دقیق ریسک را آماده کند.
- تصمیمگیریهای خود را بر مبنای اطلاعات دقیق و تحلیل ریسک انجام دهد.
- مدیریت فعال را در همه زمینهها ارتقا دهد.
شناسایی و تحلیل ریسک با ایزو 31000
سازمانی که سیستم مدیریت ریسک ایزو 31000 را پیادهسازی میکند، میتواند:
- ریسکهای موجود در سازمان را به راحتی شناسایی کند.
- احتمال وقوع و عواقب هر ریسک را تجزیه و تحلیل کند.
- سیاستهای مناسب برای کنترل ریسک را بر اساس الزامات ایزو 31000 طراحی کند.
هزینههای ناشی از بروز حوادث و خطرات میتواند بسیار سنگین باشد. پیادهسازی ایزو 31000 به سازمان کمک میکند تا با شناسایی و مدیریت ریسکها، این هزینهها را به طور قابل توجهی کاهش دهد و سودآوری خود را افزایش دهد.
اخذ استاندارد ایزو 31000 به سازمان فرصتی برای توسعه استراتژی و سیاستهای مناسب برای کنترل ریسک میدهد. این امر به سازمان کمک میکند تا در دنیای پرچالش امروز به طور موثرتر عمل کند و به اهداف خود دست یابد.
برای اعمال سیستم مدیریت ریسک سازمانی ایزو 31000 چه مدارکی لازم است؟
با توجه به استقرار و اجرای سایر استانداردهای ایزو در شرکت های تولیدی، دریافت گواهینامه ایزو 31000 برای کنترل و تجزیه و تحلیل ریسک، به طور طبیعی مورد توجه این شرکت ها قرار گرفته است.
اگرچه این استانداردها در ابتدا به طور رسمی توسط سازمان بین المللی استانداردسازی (ISO) تأیید نشده بودند، اما آزمایشات انجام شده در شرکت های متقاضی توسط برخی موسسات صدور گواهینامه، در نهایت منجر به تأیید این استاندارد تخصصی توسط ISO در اواخر سال 2012 شد.
دریافت گواهینامه ایزو 31000
برخلاف تصور رایج، فرآیند دریافت گواهینامه ایزو 31000 پیچیده و پرهزینه نیست. مراحل این فرآیند به شرح زیر است:
- پر کردن فرم درخواست: اولین قدم، تکمیل فرم درخواست گواهینامه از مرکز ایزو است.
- ارائه اسناد: در این مرحله، باید تمام اسناد مربوط به استقرار سیستم مدیریت ریسک در شرکت، به سازمان صدور گواهینامه ارائه شود. این اسناد می توانند به صورت کاغذی یا الکترونیکی در اختیار کارشناسان ایزو قرار بگیرند.
- مواردی که باید ارائه شوند: کتابچه راهنمای مدیریت ریسک شرکت، نمودار سازمانی شرکت، فرآیندهای تجاری مدیریت ریسک، شرح وظایف به روز شده، دستورالعمل های اعمال مدیریت ریسک و سایر اسناد مرتبط
- مدارک ثبتی: علاوه بر اسناد ذکر شده، شرکت باید مدارکی مانند کپی بخشنامه امضا، کپی ثبت تجاری و رونوشت پروتکل ثبت شرکت را نیز به مرجع صدور گواهینامه ارائه کند.
با طی مراحل ذکر شده و ارائه اسناد و مدارک لازم، شرکت می تواند گواهینامه ایزو 31000 را دریافت کرده و از مزایای آن بهره مند شود.
فرآیند صدور گواهینامه استاندارد ایزو 31000
شرکتها برای نشان دادن تعهد خود به مدیریت ریسک به صورت یکپارچه، میتوانند گواهینامه ایزو 31000 را دریافت کنند. این گواهینامه توسط مراجع صدور گواهی معتبر صادر میشود و نشان میدهد که سازمان شما الزامات این استاندارد بینالمللی را پیادهسازی کرده است.
مرحله اول:
- کارشناسان شما مستندات مربوط به پیادهسازی ایزو 31000 را تهیه میکنند.
- مرجع صدور گواهینامه این مستندات را بررسی میکند و در صورت وجود ایراد یا مغایرت، آنها را به شما اطلاع میدهد.
- شما باید ایرادات و مغایرتها را برطرف کنید.
مرحله دوم:
- حسابرسان مرجع صدور گواهینامه به طور حضوری به شرکت شما میآیند.
- آنها فرآیند پیادهسازی و اجرای سیستم مدیریت ریسک را بررسی میکنند.
- حسابرسان بر اساس مشاهدات خود گزارشی را تهیه میکنند.
- مرجع صدور گواهینامه بر اساس این گزارش، در مورد صدور یا عدم صدور گواهینامه تصمیم میگیرد.
اصول مدیریت ریسک
مدیریت ریسک یکی از ارکان کلیدی در تدوین استراتژی هر سازمانی است. پیش از تعیین استراتژی، مدیران باید فرآیندی برای شناسایی و مدیریت خطرات مرتبط با فعالیتهای سازمان تدوین کنند. رویکردی که برای مدیریت ریسک انتخاب میشود، باید با سطح ریسکپذیری سازمان همسو و با سایر فعالیتهای آن هماهنگ باشد.
ویژگیهای یک رویکرد موفق به مدیریت ریسک
- جامعیت: رویکرد باید تمام ابعاد و سطوح سازمان را دربرگیرد.
- همگرایی: مدیریت ریسک باید با فعالیتهای روزمره سازمان عجین شده باشد.
- پویایی: رویکرد باید به گونهای باشد که بتواند به شرایط متغیر و چالشهای جدید پاسخ دهد.
اصول یازدهگانه مدیریت ریسک
- ایجاد و حفظ ارزش: مدیریت ریسک باید به دنبال خلق و حفظ ارزش برای سازمان باشد.
- ادغام در فرآیندها: مدیریت ریسک باید به عنوان بخشی جداییناپذیر از تمام فرآیندهای سازمانی تلقی شود.
- تصمیمگیری آگاهانه: مدیریت ریسک باید در تار و پود تصمیمگیریهای سازمانی تنیده باشد.
- کاهش عدم قطعیت: هدف از مدیریت ریسک، شفافسازی و روشنتر کردن ابهامات موجود در مسیر فعالیتهای سازمان است.
- رویکردی نظاممند: مدیریت ریسک باید به صورت سیستماتیک، ساختارمند و به موقع انجام شود.
- بنیان اطلاعاتی قوی: اتکا به بهترین اطلاعات و دادههای موجود، لازمه مدیریت ریسک اثربخش است.
- تناسب: میزان و شدت مدیریت ریسک باید متناسب با شرایط و نیازهای سازمان باشد.
- توجه به عوامل انسانی: در نظر گرفتن فرهنگ و رفتار سازمانی، نقشی کلیدی در مدیریت ریسک ایفا میکند.
- شفافیت و فراگیری: اطلاعات مربوط به ریسکها باید به طور شفاف در سطوح مختلف سازمان به اشتراک گذاشته شود.
- پویایی و انعطافپذیری: رویکرد مدیریت ریسک باید پویا و پاسخگو به تغییرات محیطی باشد.
- بهبود مستمر: مدیریت ریسک باید به عنوان یک فرآیند مداوم و پویا برای ارتقای سطح عملکرد سازمان به کار گرفته شود.
با رعایت این اصول یازدهگانه، سازمان میتواند به طور موثری ریسکهای پیش روی خود را شناسایی، ارزیابی و مدیریت کند و در مسیر دستیابی به اهداف خود گام بردارد.
استانداردهای مرتبط با ایزو ۳۱۰۰۰
علاوه بر استاندارد ایزو ۳۱۰۰۰، تعدادی استاندارد دیگر نیز وجود دارند که به موضوع مدیریت ریسک میپردازند و میتوانند در کنار ایزو ۳۱۰۰۰ مورد استفاده قرار گیرند.
1- راهنمای ISO 73: 2009
این راهنما با ارائه مجموعهای از اصطلاحات و تعاریف مرتبط با مدیریت ریسک، به فهم بهتر مفاهیم و اصول ایزو ۳۱۰۰۰ کمک میکند.
2- IEC 31010: 2009
این استاندارد بر روی ارزیابی خطر تمرکز دارد و به تصمیمگیرندگان کمک میکند تا خطراتی که ممکن است دستیابی به اهداف را به خطر اندازند، به درستی شناسایی و درک کنند. همچنین، این استاندارد به بررسی کفایت کنترلهای موجود برای مقابله با این خطرات میپردازد.
سوالات متداول
استاندارد مدیریت ریسک چیست؟
استاندارد ایزو 31000 یک راهنمای بین المللی برای مدیریت ریسک در سازمان ها است. این استاندارد چارچوبی را برای شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک ها به روشی سیستماتیک ارائه می دهد.
مزایای دریافت گواهینامه ایزو 31000 چیست؟
- افزایش شفافیت و پاسخگویی
- بهبود تصمیم گیری
- کاهش ضرر و زیان
- افزایش اعتماد مشتریان و ذینفعان
چه نوع سازمان هایی می توانند گواهینامه ایزو 31000 دریافت کنند؟
هر نوع سازمانی، صرف نظر از اندازه، صنعت یا بخش، می تواند گواهینامه ایزو 31000 دریافت کند.
مراحل دریافت گواهینامه ایزو 31000 چیست؟
- تعهد به پیاده سازی سیستم مدیریت ریسک
- انتخاب یک شرکت مشاوره ایزو
- برگزاری دوره های آموزشی برای کارکنان
- مستند سازی سیستم مدیریت ریسک
- استقرار سیستم مدیریت ریسک
- ممیزی توسط یک شرکت صدور گواهینامه
هزینه دریافت گواهینامه ایزو 31000 چقدر است؟
هزینه دریافت گواهینامه ایزو 31000 به عوامل مختلفی مانند اندازه سازمان، پیچیدگی فرآیندها و تعداد کارکنان بستگی دارد.
چه تفاوتی بین ایزو 31000 و سایر استانداردهای مدیریت ریسک مانند ایزو 27001 وجود دارد؟
ایزو 31000 یک راهنمای کلی برای مدیریت ریسک است، در حالی که ایزو 27001 یک استاندارد خاص برای مدیریت امنیت اطلاعات است.
آیا دریافت گواهینامه ایزو 31000 تضمینی برای موفقیت سازمان است؟
دریافت گواهینامه ایزو 31000 تضمینی برای موفقیت سازمان نیست، اما می تواند به طور قابل توجهی به بهبود عملکرد سازمان در مدیریت ریسک کمک کند.
رابطه بین مدیریت ریسک و استانداردهای ایزو چیست؟
مدیریت ریسک فرآیندی سیستماتیک برای شناسایی، ارزیابی و کنترل ریسکهایی است که میتوانند بر دستیابی به اهداف یک سازمان تأثیر بگذارند. استانداردهای ایزو مجموعهای از دستورالعملها و الزامات بینالمللی هستند که به سازمانها در پیادهسازی سیستمهای مدیریت مؤثر کمک میکنند.
در حالی که استانداردهای ایزو مرتبط با مدیریت ریسک، مانند ایزو ۳۱۰۰۰ و ایزو ۲۷۰۰۱، بهطور مستقیم با یکدیگر مرتبط نیستند، اما هر دو هدف مشترکی را دنبال میکنند:
- بهبود مدیریت ریسکها: هر دو استاندارد به سازمانها در شناسایی، ارزیابی و کنترل ریسکهای مرتبط با فعالیتهای خود کمک میکنند.
- ایجاد یک رویکرد سیستماتیک: هر دو استاندارد چارچوبی را برای پیادهسازی یک رویکرد سیستماتیک به مدیریت ریسک ارائه میدهند.
سایت ایزو بهترین مرجع برای اخد انواع استانداردهای بینالمللی
در دنیای امروز، بسیاری از فعالیتهای سازمانها با ریسک همراه است. ایزو 31000 با ارائه یک چارچوب منسجم، به سازمانها کمک میکند تا ریسکها را به طور موثر شناسایی، تجزیه و تحلیل و مدیریت کنند. این امر به آنها مزیتی رقابتی در بازار میدهد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد گواهینامه ایزو 31000، از جمله هزینه دریافت، پیادهسازی و مشاوره، میتوانید با کارشناسان گروه مشاورین سایت ایزو 02191017212 تماس بگیرید.